Dự án thoát nước mưa nước thải, chất thải rắn Hải Phòng: Loay hoay vì thiếu vốn

(Xây dựng) - Theo Ban Quản lý Dự án cải thiện điều kiện vệ sinh môi trường Hải Phòng (BQL), hiện nay, vốn vay ODA trung hạn của Hải Phòng đã hết, vốn đối ứng để giải phóng mặt bằng của thành phố còn thiếu khoảng 370 tỷ đồng. Vì vậy nguy cơ nhãn tiền sẽ làm Dự án thoát nước mưa nước thải, chất thải rắn Hải Phòng (DA) không hoàn thành đúng hẹn là tháng 7/2018.

 
Việc giải ngân chậm do thiếu vốn nhưng các nhà thầu thi công vẫn gấp rút triển khai các gói thầu thuộc DA cho kịp tiến độ

Là dự án trọng điểm, do cơ quan hợp tác quốc tế quốc tế Nhật Bản (JICA) tài trợ, DA có tổng mức đầu tư khoảng 5.513 tỷ đồng. Giai đoạn I của DA gồm: Hợp phần thoát nước mưa, thoát nước thải cho khu vực nội đô Hải Phòng; hợp phần chất thải rắn và xây dựng các khu tái định cư cho 2 hợp phần trên. Tiến độ thực hiện đến tháng 7/2018, nhưng đến nay, một số gói thầu vẫn chưa có mặt bằng sạch để thi công và việc thiếu vốn để giải ngân đang là những tác nhân tác động trực tiếp đến tiến độ DA.

Theo BQL, tính đến ngày 10/11/2017, gói thầu A1 - xây dựng các tuyến cống nước thải và đường dẫn đến nhà máy xử lý nước thải Vĩnh Niệm đã hoàn thành thi công vào tháng 10/2016, hiện gói này đã giải ngân được 88,67%.

Gói thầu A2 - xây dựng các tuyến cống nước thải, kênh An Kim Hải và tuyến cống hộp Phương Lưu phải hoàn thành vào 30/4/2018, khối lượng thi công đến thời điểm 10/11/2017 là 82,8%, giá trị giải ngân mới được 53,29%.

Gói thầu A3 - thi công 4 trạm bơm nước thải Kiều Sơn, Lạch Tray, An Đà, Chợ Hàng phải hoàn thành theo kế hoạch vào ngày 31/12/2017 nhưng mới thi công được 68,4%, giá trị giải ngân 56,64%.

Gói thầu A4 - xây dựng hồ điều hòa Vĩnh Niệm, Trại Chuối, kênh Ba Tổng, đê Vĩnh Niệm và cống hộp phải hoàn thành vào 20/6/2018. Đến nay khối lượng thi công mới đạt 39,49%, giải ngân được 35,66%.

Gói thầu B - xây dựng Nhà máy xử lý nước thải Vĩnh Niệm, phải hoàn thành vào 31/12/2017, khối lượng thi công đạt 82%, đảm bảo tiến độ nhưng giá trị giải ngân mới chỉ 39,74%.

Tại hợp phần chất thải rắn, gói thầu C – xây dựng khu chôn lấp chất thải rắn tại Gia Minh, huyện Thủy Nguyên bao gồm đường vào và trạm đốt chất thải rắn bệnh viện - kế hoạch phải hoàn thành vào 1/7/2018. Nhưng hiện khối lượng công việc mới đạt 59,1%, giải ngân được 58,19%, đặc biệt là chưa hoàn thành thu hồi đất của vùng đệm cách ly và hạng mục công trình sử dụng vốn dư.

Loay hoay vì thiếu vốn

Hiện nay, việc giải ngân chậm do thiếu vốn nhưng các nhà thầu thi công vẫn gấp rút triển khai các gói thầu thuộc DA cho kịp tiến độ. Tuy nhiên, nếu tình trạng này kéo dài thì nhà thầu thi công sẽ không đủ lực để thi công tiếp.

Mặt khác, tại gói thầu C – Khu liên hợp xử lý chất thải rắn tại xã Gia Minh, huyện Thủy Nguyên, công tác thu hồi đất của vùng đệm cách ly thuộc khu xử lý chất thải rắn đang gặp phải khó khăn do thiếu vốn. Cụ thể, khu vực này có diện tích 26,6ha, trong đó có 388 hộ dân và 1 tổ chức cần phải di dời. Diện tích giải phóng mặt bằng đợt 1 là 4,8ha nhưng mới giải phóng được 3,05ha đất nông nghiệp. Đợt 2 cần giải phóng 22ha, mới dừng lại ở mức niêm yết công khai dự thảo phương án bồi thường.

Để giải phóng mặt bằng vùng đệm cách ly cần 270 tỷ đồng, và 37,3 tỷ cho công trình đường sử dụng vốn dư nối từ khu xử lý chất thải rắn đến Nhà máy xi măng Hải Phòng. BQL DA và UBND huyện Thủy Nguyên đã có văn bản trình thành phố xem xét cấp vốn để giải phóng mặt bằng nhưng hiện nay vẫn còn chờ Thường trực Thành ủy cho phép.

Theo kế hoạch của năm 2017, nhu cầu vốn ODA thực tế của DA là 1.412 tỷ đồng, nhưng được giao có 680 tỷ đồng, thiếu khoảng 732 tỷ. Về vốn đối ứng do Hải Phòng bố trí, thực tế cần là 565,7 tỷ đồng nhưng mới được giao 204 tỷ đồng, trong đó chỉ có 104 tỷ là từ nguồn ngân sách, còn 100 tỷ là vốn trái phiếu địa phương chưa được giải ngân. Như vậy, thành phố còn thiếu 361,7 tỷ đồng đối ứng cho DA để giải phóng mặt bằng.

Theo BQL, hiện nay vốn vay ODA trung hạn của Hải Phòng đã hết, Hải Phòng đang đề nghị Chính phủ cho điều chỉnh. Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư thì để hoàn tất các thủ tục điều chỉnh vốn trung hạn sớm nhất cũng phải đến tháng 5/2018 mới xong. Khi đó vốn ODA được cấp là gần 2.000 tỷ đồng, mà tiến độ DA phải hoàn thành là tháng 7/2018. Tức là chỉ còn 2 tháng để giải ngân. “Thế thì không thể kịp được”, ông Trần Huy Vĩnh - Giám đốc BQL DA nói.

Ông Vĩnh cho biết thêm: “Từ giờ đến tháng 12/2017 khả năng Bộ Kế hoạch và Đầu tư sẽ cấp tiếp cho DA số tiền cấp hụt năm 2017 là 250 tỷ đồng. Chỉ là khả năng thôi, và nếu có được cấp bổ sung thì vẫn phải trông chờ vốn trung hạn được duyệt”.

Được biết, ngày 26/7/2017, UBND TP Hải Phòng đã có Văn bản 4478/UBND-XD trình Bộ Kế hoạch và Đầu tư xem xét về việc đề xuất DA giai đoạn 2 và hiện đang chờ ý kiến.

Như vậy có thể thấy, DA đang có nguy cơ bị chậm tiến độ mà một trong những lý do là do thiếu vốn và khó khăn trong giải phóng mặt bằng. Mong rằng TP Hải Phòng đôn đốc các địa phương đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng và sớm có kế hoạch ứng vốn đối ứng để giải phóng mặt bằng; đồng thời làm việc với JICA để gia hạn thực hiện DA.

 Theo Mỹ Hạnh/baoxaydung.com